Ógleymanlegur kall

Um jólin var sýnd í sjónvarpinu, skemmtileg og fróðleg heimildarmynd, um listamanninn Dieter Roth, eftir Hilmar Oddsson.

Um það leyti sem ég var að ljúka mínu verklega námi í bókbandi, sem hefur verið í kringum 1985, skall á verkfall bókagerðamanna. Það varð til þess að fyrirtækið sem ég lærði hjá, bókbandið Arnarfell, þurfti eins og önnur í prent- og bókbandsgeiranum að stöðva alla vinnu.

Ég, sem nemi, mátti hinsvegar vinna og var því um tveggja vikna skeið eini starfsmaður fyrirtækisins, enda eini nemi þess á þeim tíma. Skömmu áður en verkfallið skall á, kom til okkar spennandi verkefni, sem var að binda inn bók, í fáum eintökum, eftir listamanninn, Dieter Roth. Nú voru góð ráð dýr, því listamaðurinn var búinn að gera ráð fyrir afhendingu bókarinnar frá okkur fullkláraðri á tilsettum tíma rétt áður en verkfallið skall á.

Ég fékk því það verkefni að klára bókina fyrir Dieter á meðan verkfallið stóð yfir. Þessir dagar eru mér ógleymanlegir, karlinn kom hvern dag og vakti yfir mér, nemanum á meðan ég kláraði bókina. Hann var afar viðfelldin, skemmtilegur og uppbyggjandi.

Mér er minnisstætt að einn daginn sem hann kom, þá var ég að mála tröppurnar í stigaganginum.  Eins og gengur er oft málað í sama lit og sigaþrepinn c.a. 10 cm sóplisti fyrir ofan hvert þrep og niður með hverju þrepi. Þar sem ég var bæði án málningarteyps og í ákveðinni tímaþröng vegna bókar Dieters, ákvað ég að mála sóplistann fríhendis niður allan stigann og vera fljótur að.

Ég málaði því allrahanda munstur niður með stiganum, til að lítið bæri á skekkjum. Flest líktust þau einhverskonar öldugangi nema eitt þeirra sem skar sig lúmskt úr. Það var tippið fína, sem átti að vera smá djók hjá mér, ungum nemanum, sem seinna átti eftir að vekja mismikla lukku þegar vinnufélagarnir mættu til vinnu. Eftir þessu tók Dieter srax og hafði gaman af.

Við áttum saman marga skemmtilega daga í bókbandinu og frá þeim tíma er hann mér algerlega ógleymanlegur og alltaf í miklu uppáhaldi.

Dieter gaf mér að verki okkar loknu eina bók sem ég held mikið uppá.

Rúmum tuttugu árum síðar hitti ég hann aftur, Þá kom hann ásamt fjölda fólks á veitingastaðinn okkar, Álafoss föt bezt í Álafosskvosinni.

Dieter var einstakur og ógleymanlegur. 

Athugasemdir

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 9.1.2009 kl. 11:05]

Gaman að þessari sögu Kalli minn.   Hann hefur verið skemmtilegur karl.

[Guðjón Sigþór Jensson, 9.1.2009 kl. 11:15]

Gleðilegt ár Kalli!

Virkilega skemmtileg lesning. Eigi vissi eg að þú værir lærður bókbindari. Ertu enn að?

Er listaverkið þitt enn til í stigatröppnum?

Sá þessa heimildamynd um Dieter Roth ásamt fjölskyldu minni. Myndin var mjög fróðleg og margt nýtt kom þar sem eg vissi ekki áður. En þegar líða tók á hana fannst mér hún þynnast dálítið út. Betra hefði farið að sá sem stýrði þessari heimildamynd þjappaði efninu betur saman og stytti viðtöl við fólk sem kom aftur og aftur. Þá saknaði eg að sjá ekki meira sýnt af þeim slóðum sem Dieter var hérlendis enda er talið að umhverfið hafi mjög mikil áhrif á listamenn sem annað fólk. Íslensk náttúra er mjög merkileg fyrir margra hluta sakir. Í gær var góður heimilisvinur hjá okkur í heimsókn og þá bar eðlilega á góma það sem efst er á baugi. Við ræddum mikið saman um stríðið sem nú geysar fyrir botni Miðjarðarhafsins. Minntumst við Úrsúla á gönguferð yfir Arnarvatnsheiði fyrir um 20 árum. Með í för var Ísraeli sem starfaði sem öryggisvörður í sendiráði Ísraels í einu landi Evrópu. Hann var í fyrstu mjög tortrygginn að vera innan um hóp tómra Þjóðverja og eins Íslendings. Hvergi var sími í einföldum heiðarskálunum en fyrir honum var lagt að hringja daglega og láta vita af sér. En brátt varð hann heillaður af fegurð, friðsæld og kyrrð náttúrunnar og átti vart orð í eigu sinni hversu við Íslendingar værum auðugir af öllu þessu góða vatni sem streymdi án afláts engum að gagni. Í gestabókina að Brekkulæk hjá Arinbirni Jóhannssyni ferðaþjónustubónda ritaði hann einhverja þá fegurstu færslu sem eg hefi lesið. Þessi maður frá þessu fjarlæga landi hvatti okkur eindregið að standa vörð um þetta fagra og óspillta land. Sjaldan hefi eg hvatt að leiðarlokum jafn heillaðan ferðamann og þennan öryggisvörð sem hafði alið mestan sinn aldur við ótta og tortryggni í sínu nánasta umhverfi.

Með bestu kveðjum og hlakka til að taka upp þráðinn.

Mosi

[Steinn Skaptason (IP-tala skráð) 9.1.2009 kl. 23:07]

Sæll Karl og gleðilegt ár, þrátt fyrir kreppu og aðra óáran í þjóðfélaginu.

Talandi um Dieter og Mosfellssveit í gamla daga. Um og uppúr 1977 hélt Dieter og hans fólk til í húsi sem hét eða heitir Bali og var og kannski er ennþá til í Mosfellssveit/Mosfellsbæ. Þar voru teknar upp nokkurar tilraunakenndar flipp hljómplötur sem Dieter Roth´s  Verlag gaf út, það eru miklir safngripir í dag. Mannst þú eitthvað eftir þessu, eða kannast þú við húsið ?

Ef svo er, veist þú hvar þetta hús er staðsett ?

Gaman og fróðlegt væri að vita það.

Kveðja, Steinn.

[Karl Tómasson, 10.1.2009 kl. 22:17]

Takk fyrir komuna kæru vinir.

Ásthildur, Guðjón og Steinn.

Guðjón, kæri vinur. Ég hef ekkert fengist við bókbandið lengi en hugsa oft um það. Það er sérlega gaman að vinna við það og þá sérstaklega handband.

Ágæti Steinn. Bali, gamla hús Dieter, er enþá til og þar býr nú fólk sem ég þekki ágætlega.

Bestu kveðjur frá Kalla Tomm.

[Steinn Skaptason (IP-tala skráð) 12.1.2009 kl. 01:56]

Ekki veit ég nú það hvort ég er beint ágætur, en þakka þér nú samt.

En það sem ég er búinn að vera að velta fyrir mér í mörg ár og vantar ennþá almennilegt svar við, er það, hvar húsið Bali er staðsett í Mosfellsbæ/Mosfellssveit ?

Ekki það að ég ætli að fara þangað og banka upp eða að taka myndir af húsinu, alls ekki.

Þetta var lengi ráðgáta hvar húsið Bali var og er staðsett, en engin lausn hefur fundist með það ennþá.

Á einni hljómplötu frá Dieter Roth´s Verlag var lítil mynd af húsinu, en myndin sagði mér ekkert um staðsetningu þess.

Til fróðleiks langar mig að vita þetta, sem gamall Dieter aðdáandi og allt það sem hann gaf út á hljómplötum, tildæmis "Freddy and the fighters" og "Bílferð að Bala",o.fl. Einnig kom út hljómplatan Balapopp með hljómsveitinni Melchior um 1980. Annað var það ekki.

Kveðja, Steinn.

[Karl Tómasson, 12.1.2009 kl. 15:26]

Sæll aftur Steinn, mér láðist að segja þér hvar húsið er. Húsið er við Reykjabyggð, sem tilheyrir Reykjahverfi.

Bestu kveðjur frá Kalla Tomm úr Mosó.

[Steinn Skaptason (IP-tala skráð) 12.1.2009 kl. 23:59]

Takk fyrir, alveg innilega !

Með bestu kveðju úr Kópavogi, Steinn.

[Guðjón Sigþór Jensson, 13.1.2009 kl. 12:50]

Smáábending:

Sögnin „að staðsetja“ og nafnorðið „staðsetning“ í ýmsum myndum er ofnotað í íslensku. Orðin „staðsetning“ og „að staðsetja“ vísar á hlut sem hefur þann ágæta eiginleika að vera á mismunandi stöðum. Þannig eru farartæki á borð við bíla, flugvélar og skip „staðsett“ í einhverju tilteknu hnitakerfi eða á stað sem alkunnugt er, t.d. í Mosfellsbæ, Akureyri eða á Hveravöllum. Þá gefur nýjasta tækni möguleika á að staðsetja síma og þann sem notar hann. Varð einum afbrotamanni hált á því svelli eftir að hann hafði drepið viðskiptafélaga sinn hérna um árið.

Lögfræðileg útlistun á orðinu „fasteign“ er tiltekinn hluti af yfirborði jarðar, geiri inn að miðju og keila óendanlega upp í loftið. Það sem byggt er á „fasteigninni“ telst fylgifé hennar en ekki húsið eða önnur mannvirki.

Það ber því í bakkafullan lækinn að staðsetja fasteignir og hús á þeim rétt eins og þau séu á hjólum og væru á einum stað í dag og öðrum á morgunn. Ekki myndi eg vilja kaupa hús sem sagt er vera „vel staðsett“ eins og oft má lesa í auglýsingum um fasteignir. Í raun er óþarfi að „staðsetja“ hús nema þau séu færanleg og reiknað sé með að kaupandinn flytji þau á brott innan þeirra tímamarka sem seljandi áskilur. Sennilega telst til undantekninga ef slík hús séu til sölu. Helst er um vinnuskúra og annað sem „staðsett“ er einhvers staðar til bráðabirgða.

Læt þar með staðar numið.

Með bestu kveðjum

Mosi ([e-mail])

[Steinn Skaptason (IP-tala skráð) 14.1.2009 kl. 01:35]

Sæll Guðjón.

Ég átta mig ekki alveg á því hvaða undirtónn er í skrifum þínum, nema nett umvöndun á því að orða hlutina rétt.

Eftir ábendingar og fræðilegar útskýringar hjá þér, að þá hefði ég átt að orða spurningu mína svona, hvar stendur húsið Bali ?

Þetta með húsið Bala var alltaf ráðgáta hjá mér og æskuvinum mínum eftir að hafa hlustað á tilraunakenndar hljómplötur sem Dieter gaf út í gamla daga og voru hljóðritaðar þar. Allir vorum við aðdáendur Dieters og þess sem hann fékkst við á árum áður. Einnig er ég áhugamaður um gömul æfingarhúsnæði og hljóðupptökuver. Skrifa reyndar um slík húsnæði, er að skrifa um sögu hljóðupptökuvera á Íslandi. Ekki er þá verra að vita hvar húsið Bali stendur.

Mörg orð eru ofnotuð í dag.

Kveðja, Steinn.